Wola Michowa – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie sanockim, w gminie Komańcza nad rzeką Osławą.

Historia

Do roku 1772 województwo ruskie, ziemia sanocka. Wieś była lokowana jako własność królewska w roku 1546. Prawa miejskie uzyskała Wola Michowa ok. roku 1730, ale utraciła je po klasyfikacji austriackiej w roku 1772. Miasteczko znajdowało się na szlaku prowadzącym z ziemi sanockiej do komitatu Zemplin na Węgrzech starym traktem popod Wierch nad Łazem.

Od 1772 należała (w Galicji) do obwodu liskiego w cyrkule samborskim, a następnie cyrkułu sanockiego w kraju Galicja. Pod koniec XIX wieku wieś liczyła 840 mieszkańców (w tym 240 społeczność żydowską). Co roku we wsi odbywała się 6 jarmarków. Od 1895 roku wioska znalazła się na trasie kolei wąskotorowej z Nowego Łupkowa do Cisnej.

Działania wojenne w roku 1915 przyniosły znaczne zniszczenie wsi zajętej przez armię rosyjską. Od listopada 1918 do stycznia 1919 Republika Komańczańska. W roku 1927 wieś liczyła 777 osób (w tym 148 Żydów). Od października 1939 do roku sierpnia 1944 wieś była siedzibą urzędu gminy w powiecie sanockim.

28 września 1944 wieś została zajęta przez wojska radzieckie[1].

Po roku 1947 zabudowa Woli Michowej została w części spalona, a po 1950 roku pozostałe obiekty, oprócz kilku w tzw. Małej Woli, przestały istnieć w niewyjaśnionych do dziś okolicznościach.

Do 1954 roku istniała gmina Wola Michowa, choć jej agendy prowadzone były przez Urzad Gminy w Łukowem z siedzibą w Tarnawie Górnej. W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie krośnieńskim.
Synagogi

    Synagoga kahalna w Woli Michowej
    Synagoga w Woli Michowej

Macewy na cmentarzu
Religia

Parafia łacińska w Bukowsku do 1927, w Komańczy do 1979. Wola Michowa od 1979 należy do parafii łacińskiej w Nowym Łupkowie. W okresie międzywojennym żydowski kahał utrzymywał dwa domy modlitwy. Jeden z domów należał do chasydów, natomiast większa synagoga stała w rynku michowskim. Była murowana kryta półokrągłym blaszanym dachem. Do chwili obecnej zachował się jedynie cmentarz żydowski, położony przy drodze na przełęcz Żebrak, ok. pół. kilometra od dawnego rynku. Jest na nim ponad 50 nagrobków.

W Woli Michowej znajdowała się również murowana cerkiew pw. św. Mikołaja, zbudowana w 1843 roku, w miejscu wcześniejszej, drewnianej cerkwi. Cerkiew również obecnie nie istnieje.
Demografia

    1785 – 455 grekokatolików, 4 rzymskich katolików, 59 żydów
    1840 – 604 grekokatolików
    1859 – 627 grekokatolików
    1879 – 587 grekokatolików
    1899 – 750 grekokatolików
    1926 – 488 grekokatolików
    1938 – 608 grekokatolików, 30 rzymskich katolików, 210 żydów
    dla lat 1840-1926 brak informacji o innych wyznaniach
    2006 – 90 osób

Turystyka

Wieś nie jest jednoznacznie wydzielona, leży wzdłuż drogi. Jest stacją końcową turystycznej kolejki wąskotorowej biegnącej z Majdanu. Na skraju wsi, w zakolu rzeki znajduje się jedna z najlepiej wyposażonych w Bieszczadach stanic ZHP. Przy szosie do Cisnej – legendarne schronisko Latarnia Wagabundy.

W Woli Michowej znajduje się stacja naukowa PAN-u.

W miejscowości znajdują się dwa stare cmentarze, to jest cmentarz żydowski oraz cmentarz greckokatolicki.

W latach 1992-1994 w stanicy w Woli Michowej odbył się Bieszczadzki Obóz Instruktorski. BOI.

Źródło : Wikipedia